Natuurweetjes

In 2020 en 2021 konden we als KNNV niet veel zaken groepsmatig doen. De beperkingen vanwege Corona maakte dat niet mogelijk. Wel is er veel individueel geïnventariseerd en bekeken. In deze periode hebben veel leden hun ervaringen gedeeld in Natuurweetjes. Omdat we nu weer de normale activiteiten kunnen oppakken, stoppen we nu in juli met deze rubriek en kan ieder weer volop deelnemen aan de activiteiten. Dank aan alle inzenders; we laten deze rubriek nog staan om de mooie foto’s en verhalen te kunnen bekijken.

Voor de Insectenwerkgroep was er het afgelopen weekend weer veel te zien

Deze foto’s werden door Lucie gemaakt. Juli 2021

Excursie Renderklippen

Hierbij de foto’s die zijn gemaakt door Henk van Woerden op 3 juli tijdens de excursie naar de Renderklippen

Film ecosysteem en ons gedrag

Wageningen Universiteit en Researchcentrum heeft een film op Youtube gezet die ingaat op de problematiek.

(als de ondertiteling niet werkt, klik op het radertje [instellingen] en zet deze aan)

Fotoserie Wollegrasven en Pluizenmeer

De insecteninventarisatie in juni heeft diverse fraaie foto’s opgeleverd die hier in een fotoalbum staan.
Fotografen zijn Herwin en Mariet.

Bijenorchis?

Dat er op een natuurgebied bij Veessen 3 soorten  Orchideeën groeien namelijk de Rietorchis, de Wespenorchis en de Moeraswespenorchis wisten wij. Gisteren vonden wij daar ook een 4de soort waarvan ik denk dat het de Bijenorchis is. Het is voor ons de eerste keer dat we deze soort gezien hebben.Hierbij 2 foto’s.
Wat betreft de Rietorchis waarvan er nu heel veel in bloei zijn vraag ik mij af of het nu gaat om een soort die erg variabel is of om meerdere soorten (ondersoorten). De bloemkleur gaat van licht tot donker en de blaadjes zijn bij sommige gevlekt en bij andere geheel groen.

Max & Jetty

Carolien antwoordt dat het inderdaad de Bijenorchis is. Toen wij nog in de Hoeksche waard woonden, kwam hij daar regelmatig voor in “goede” graslanden.

Libellen in het Wollegrasven en Pluizenmeer

Op 12 juni heeft de Insectenwerkgroep een inventarisatie gedaan bij het Wollegrasven en het Pluizenmeer. Herwin heeft er een verslag van gemaakt dat hier is in te zien. Daarin ook de nodige foto’s. En er is meer gevonden.

Foto’s Henk van Woerden en Hugo

Ook bij ons in de tuin weer Gouden torren. Mijn kleinzoon Hugo heeft er weer prachtige foto’s van gemaakt.
Ik heb ze in deze serie bijgevoegd

De kniptor bij het Pluizenmeer (zie in de serie) blijkt volgens mij Prosternon tessellatum te zijn. (geen Nederlandse naam) en naderhand heb ik, ook bij het Pluizenmeer, nog een Doorncicade, Centrotus cornutus gevonden.

Gouden tor

Gisteren en vandaag (4 juni) in mijn tuin Gouden torren. Dankzij Gerard weet ik de naam

Hetty

Koninginnenpage

Zag vanmorgen (4 juni) langs het fietspad op de dijk langs de hoogwatergeul een Koninginnenpage. Het is voor mij de eerste keer dat ik deze soort in Nederland zie

Max

Einde van een vlinder

Meestal zijn de foto’s prachtig van vlinders. Maar aan alles komt een einde.
Dit Oranjetipje in de tuin maakt het niet lang meer

Herman

Wollegrasven

Hier enkele foto’s die Henk op 29 mei heeft gemaakt bij het Wollegrasven. Hooibeestje en loopkever (zandloopkever?). Ongeveer 10 mestkevers, 4 heispanners, weer een kniptor? Verder overal spinnen met eiklompje.

Spaansgroene zomervlinder

Heerde, Bakhuisbos
Al vaak kleine wittige vlindertjes zien vliegen in de nabije omgeving maar op de foto krijgen lukte alsmaar niet. Vandaag dan eindelijk wel en ook nog 2 parende.
Het gaat hier om de Spaansgroene zomervlinder die zowel dagactief als nachtactief is. Het is een soort van bossen met een ondergroei van bosbesstruiken. De groen kleur verdwijnt uiteindelijk naar vaalwit.

Jenneke, 23 mei

Fotoserie voorjaar 2021

Hier weer een serie foto’s uit de afgelopen maanden, gemaakt door Henk van Woerden en kleinzoon Hugo (aantal van de vogelfoto’s).

Klik op de link of op de afbeelding om ze te bekijken

Boomblauwtje

Gisteren (21 april) zag ik het Boomblauwtje in onze tuin in Vaassen. Voor mij is dat de eerste waarneming dit jaar.

Lucie

Voorjaarskluifzwam

Yvonne en Ten hebben de giftige en zeldzame Voorjaarskluifzwam gevonden.
Voor het laatst in de zomer van 2005 gezien aan de Schotweg.
Ook in Apeldoorn is hij gesignaleerd.

15 april 2021

Weidegeelster

Vandaag (27 maart) zag ik de Weidegeelster bloeien. En wel bij kasteel Cannenburgh in Vaassen.
Ze stonden aan de voet van enkele bomen in de buurt van de parkeerplaats.
Een prachtig bolgewasje vroeg in het voorjaar!

Lucie

Weidegeelster

Beekprik

Momenteel paait de beekprik.
Je kan ze vooral vinden op grindrijke plekjes in de beek.
Bijvoorbeeld waar het water iets harder stroomt.

Hier een kort filmpje

Menno, maart 2021

Geelsterren – bijzondere stinzeplanten

Geelsterren zijn mysterieuze bolgewassen en geen opvallende bloeiers met grasachtige bladeren en gele stervormige bloemen. Geelsterren worden hierdoor gemakkelijk over het hoofd gezien, omdat de grasachtige bladeren verward worden met straatjesgras. Enige plantenkennis is wel vereist om de drie soorten geelsterren op naam te brengen. De meest algemene is de Weidegeelster, gevolgd door de Akkergeelster en dan de zeldzame Bosgeelster. Bosgeelsteren groeien voornamelijk in natuurreservaten en zijn niet bedreigd. Dat geldt wel voor de Weide- en de Akkergeelster, omdat deze soorten voornamelijk groeien in tuinen en onder heggen en op taluds in het boerenland. Weide- en akkergeelster vinden we op oude groeiplaatsen onder oud zwaar geboomte met weinig grasgroei in het vroege voorjaar. Wanneer bijvoorbeeld oude bomen door ouderdom afsterven en het zonlicht de bodem bereikt, verdwijnen veelal deze zeldzame bolgewassen.
Gedurende eind jaren zeventig heb ik alle kerkhoven, pastorietuinen en oude boerenhoeven bezocht tussen Zalk en Deventer en geelsterren geïnventariseerd. Ook heb ik boerenland bezocht langs de IJsseldijken. Na 40 jaar zijn er veel groeiplaatsen door een gewijzigd landgebruik en intensivering verdwenen. Dit geldt ook voor de Akkergeelster die ik voornamelijk vond onder oud geboomte bij kerken en boerenhoeven. Op tal van locaties zijn oude bruine beuken van circa 200 jaar doodgegaan en is de groeiplaats verloren gegaan. Deze groeiplaats onder bruine beuken is kenmerkend voor de Akkergeelster. Op het kaartje is de verspreiding van Akkergeelsterren afgebeeld; het IJsseldal herbergt één van de belangrijkste groeiplaatsen van ons land.

Akkergeelster bij NH kerk in Terwolde, nog niet in bloei
Groeiplaatsen Akkergeelster


Na deze “sombere” inventarisatie van deze interessante stinzeplant wil ik een en ander relativeren. Stinzeplanten zijn cultuur gerelateerde soorten en door menselijk gedrag in het tuinmilieu terecht gekomen. Wij zijn dus in staat om via gericht beheer deze bijzondere stinzesoorten te helpen om te overleven in de veelal grote tuinen bij de IJsselhoeven. Wel moeten we bedenken dat door onbekendheid van deze soort veel geelsterren door gebruik van herbiciden en schoffelen geruisloos verdwijnen. Wellicht dat de aandacht die de Stichting IJsselhoeven nu besteedt aan stinzeplanten bij kan dragen aan het behoud en herstel van geelsterren. Ik ben heel erg benieuwd hoeveel groeiplaatsen er van de Weide- en Akkergeelster gemeld zullen worden tussen Zalk en Deventer (mijn voormalige onderzoeksgebied).

Weidegeelster bij boerderij Blankemate in Nijbroek

Adrie Hottinga

Een week na de sneeuw en 25 graden warmer

Wij hebben vandaag met wandelen bij Hoog Soeren en in het Asselse bos totaal 8 mannetjes citroenvlinders gezien ! Ze vlogen in een rechte lijn, het bos in of langs het pad, zoekend naar een vrouwtje denk ik? Een mannetje ging zich even opwarmen in het zonnetje.( Het is geen goede foto, maar ik was al blij dat ik een citroenvlinder kon vastleggen.) Ik vraag mij af of het niet erg vroeg is voor deze vlinders, want er is nog geen voedsel te vinden. Half maart heb je soms al wat bloemen in de bermen. Het is ook wel erg vroeg in het jaar zo warm als vandaag, verleden week zaterdag liepen we nog in de sneeuw te stampen.
Wat ik ook heel leuk vind, is dat we een Driehoornmestkever hebben gezien en een Voorjaarsmestkever. Volgens mij heeft de Driehoornmestkever een balletje aarde tussen zijn kaken. Je moet ook goed zoeken naar zijn derde hoorn, deze zit in het midden, tussen die twee grote uitsteeksels. Na deze waarnemingen staken nog ruim 20 herten al rennend het zandpad over. Dat was een behoorlijk geslaagde wandeldag.

Carolien, 21 febr

Citroenvlinder
Driehoornmestkever
Voorjaarsmestkever

Even bijtanken

De eekhoorn in winterslaap? Ja en nee. Een groot deel van de dag zie ik ‘m nu niet. Maar elke ochtend trotseert hij (of zij) de sneeuw en de kou om even het voerkastje te bezoeken. Verstopt hij normaliter alle noten uit het kastje ergens in de tuin, nu peuzelt hij op het dak van het kastje een of twee walnoten en laat de rest ongemoeid; gaat nog even langs de drinkbak voor een slokje water en verdwijnt dan weer. Naar z’n nest waarschijnlijk om verder te (winter)slapen.

Tjada, 10 febr

Franse muurbloem

Voordat de sneeuw valt nog een foto van de bloeiende muurbloem. Het zaad verzamelde ik een aantal jaren geleden eind januari in Frankrijk, Montreuil sur Mer. De plant stond op de muur van het kasteel en er zaten nog zaaddozen aan. Gezaaid in het voorjaar en in het najaar langs mijn huismuur in het grint geplant. Deze bloeit nu voor het tweede opvolgende jaar. Als je goed kijkt op de foto zie je nog een stukje zaaddoos. Ook hier geeft hij dus zaad en er staan heel wat jonge plantjes. Als je er wat wilt hebben laat het maar weten.

Wietske, 6 febr

IJshaar

Op 31 januari op een zonnige wandeling bij de Ossenstal in Epe ijshaar gezien. Het was ook -6 geweest in de nacht.
Normaal gesproken zie je het af en toe, maar deze dag op erg veel plekken in het bos. Altijd een bijzonder gezicht.

Herman, 31 jan 21

Paddenstoel van het jaar

Elk jaar kiest de Mycologische Vereniging(NMV) een paddenstoel van het jaar. Voor 2021 is het de oranje oesterzwam (Phyllotopsis nidulans).

Deze foto is genomen in het Cannenburger bos, waar To en ik hem gezien hebben op een oude vergane beukenstam. Kan echter ook op andere loofbomen voorkomen bijv populier. 

De verspreiding in Nederland kun je ook mooi zien op dit kaartje.

Oranje oesterzwam
Verspreiding

Meer informatie kun je vinden op: https://www.mycologen.nl/actueel/paddenstoel-van-het-jaar/

Lucie

Teken van de lente?

Gisteren (20 januari) zag ik in Nijkerk mijn eerste bloeiende speenkruid van dit jaar!

Is dit ’t begin van de lente?

Lucie

Westdijk

Vanaf de Westdijk van de hoogwatergeul Veessen-Wapenveld heb je een prachtig beeld over het landschap en wat zich daar afspeelt. In de winterperiode zijn er weinig fietsers en wandelaars op het fietspad en heb je alle gelegenheid om rustig om je heen te kijken. En dan zie je nog eens wat. Overvliegende zeearend bijvoorbeeld (17 en 23 december). In de wetering zwemmen (en duiken) nonnetjes, strak in het pak: 5 januari 3 mannetjes en 1 vrouwtje; 12 januari 3 m en 2 v (zie foto’s); 20 januari 4 m. Grote zaagbekken, met die mooie zweem van roze op de flanken: 2 paartjes (5 jan.). Een groep van 30-35 smienten, de ene keer op de oever, de andere keer te water (13 dec., 5 en 20 jan.). Een groep van ca. 40 krakeenden, dobberend (20 jan.).

Nonnetjes in de Wetering

Aan de westkant van de wetering, tussen de Plakkenweg en De Stege, ‘woont’ een sprong van vier reeën; ze zijn regelmatig te zien, grazen of liggend. Zo ook op 12 januari. Maar op diezelfde middag in de geul, tussen Ziebroekseweg en Revelingsweg, ook nog een sprong van zeven reeën, grazend.
Soms zijn er massa’s kolganzen, soms niet één. Altijd wel torenvalkjes, knobbelzwanen, een paar blauwe en zilverreigers, een buizerd, groepjes kraaien, wat aalscholvers, wilde eenden, meerkoeten en waterhoentjes.
Bijzonder gedrag van twee torenvalkjes zag ik op 9 januari: ze aasden op de wormen, die zich op het fietspad waagden (en dat zelden overleven) en liepen met koddige stapjes over het asfalt. Een van de valkjes liet zich tot op minder dan tien meter benaderen voor hij weg vloog en een eindje verderop weer neerstreek op het fietspad.

Tjada, januari 2021

Roze Kaaszwam

Vandaag liet een vriend mij de Roze kaaszwam zien. Sinds 2006 verspreidt deze zich in Nederland door onze naaldbossen.
Hij komt op verschillende naaldbomen voor. Deze groeide op de stomp van een Douglasspar.
Laat weten als je hem ook vindt. En geef dan ook de boom door waar hij op groeit. Het geeft je waarneming extra waarde.
Menno

Fotoserie Henk van Woerden

Hier weer een serie foto’s die ik onlangs heb gemaakt.
Klik op de link of op de afbeelding

Binnenactiviteiten werkgroep paddenstoelen

Even een nieuwe vondst voor mij, die ik al jaren over het hoofd heb gezien. Een wortel uit de koelkast, die zwart kleurt. Zwartrot. Onder de microscoop gelegd en met mobiel een paar foto’s gemaakt. Via Ellis en Ellis uiteindelijk gevonden: Thielaviopsis basicola No 1441. Een roestschimmel dus. Gewoon om te delen.

Johan

Oorlepelzwam

In deze tijd van het jaar gaan we vaak naar paddenstoelen kijken. De ene keer zie je wat bijzonders, de andere keer wat leuks. Wij vinden het Oorlepelzwammetje altijd een leuke vondst. Deze is gemakkelijk te herkennen aan de zijdelings geplaatste steel. De onderzijde van de hoed heeft tot 3 mm lange stekeltjes, bleek gelig tot bruinig. Hij komt voornamelijk voor op dennenkegels, maar kan ook op sparrenkegels voorkomen. De foto is van Menno.

Lucie

Is de Kaneelkleurige gordijnzwam nog te vinden?

Kort geleden hebben Lucie en ik de Kaneelkleurige gordijnzwam gevonden in een sparrenbosje in Emst. Deze paddenstoel is in de gemeente Epe voor de laatste keer in 1968 door Albert Sieders genoteerd.
Wij vragen ons af of een dergelijke opvallende paddenstoel niet meer gevonden kan worden. De Kaneelkleurige gordijnzwam lijkt van boven heel erg op de Pagemantel maar heeft duidelijk oranje plaatjes.
We horen het graag als iemand hem vindt. Graag met een foto en plaats gegevens.

Menno en Lucie

Bijzondere uitvoering van een Nevelzwam

Momenteel zijn er veel nevelzwammen, dikwijls in groepen of in heksenkringen. De uitvoering zoals die op de foto had ikzelf niet eerder gezien.

Jenneke

Groene anijstrechterzwam, Bakhuisbos Heerde

Bij het uitlaten van de hondjes zag ik enkele paddenstoelen met groenige hoeden. Met het maken van enkele foto’s hiervan viel mij een sterke geur op die ik niet gelijk kon thuisbrengen. Dus op zoek naar de oplossing hiervan. Na het raadplegen van een boek en het invoeren op waarneming.nl blijkt het te gaan om de groene anijstrechterzwam. Die sterke geur is dus van anijs. Deze soort groeit in strooisel in loof- en gemengd bos. Wel een algemene soort maar deze had ikzelf niet eerder gezien.

Jenneke

Kleine kring van Violette gordijnzwammen

Er staat een kleine kring van Violette gordijnzwammen langs het onverharde gedeelte van de Officiersweg. Ik had ze nog nooit gezien. Voor wie wil kijken; ze staan aan de linkerkant van het pad/fietspad ca. 800 m van de parkeerplaats (schuin tegenover het hek v.h. Gelders Landschap) een meter of zes het bos in.

Kees

Libellenmonitoring retentievijvers Emst

Dat het met de libellen niet zo goed gaat doordat er op veel plaatsen vennen, poelen e.d. droog vielen tijdens de hete zomers was al min of meer te verwachten.
Zo waren, in de hete en droge zomerperiode, de aantallen en soorten van de monitoringsroute bij de retentievijvers aan de Oranjeweg bijna tot nul gereduceerd.
Wat je wel kunt zien is de waarde van een jarenlange monitoring.
Natuurlijk heb je wel een vermoeden dat door het droogvallen van de retentievijvers achteruitgang van de libellenstand betekend maar met de cijfers in de hand kun je dat gewoon aantonen.
Het is daarom ook zaak om, ondanks het feit dat de resultaten erg tegenvallen zo’n route te blijven volgen.
Zoals je in de volgende tabel ziet lijkt het allemaal wel mee te vallen, maar hierbij moet opgemerkt worden dat in de voorjaarsperiode er nog wel voldoende water in de retentievijvers zat en dat de meeste waarnemingen uit die periode zijn. Er zijn nog wel wat meer opmerkingen te plaatsen b.v. : de bloedrode heidelibel is een soort die dit jaar landelijk gezien veel voorkwam. Deze soort zwerft na het uitsluipen enorm uit en heeft dan geen water nodig. Vervolgens moet er in de periode van het eitjes afzetten wel weer water zijn. Zo kan het zijn dat zo’n soort pas de daarop volgende jaren terugloopt. Kortom er is meer voor nodig om de direct uit de cijfers je conclusie te trekken.
Gerard

Kaaszwammen, die weten wat

Carolien vindt het jammer dat we niet meer met de werkgroep op pad gaan om te inventariseren. Je kunt wel alleen op pad en er is wel genoeg te zien aan paddenstoelen, maar met een groep zie je altijd meer en het is gezellig !  Ik heb voor de nieuwsbrief voor de KNNV Apeldoorn een stukje geschreven over kaaszwammen. Ik heb jullie over de appelboomkaaszwam op de hoogte gehouden en hier staat het complete verhaal in.

Gedaanteverwisseling

Een gemakkelijk te herkennen paddenstoel en vaak te vinden in een weiland of langs de weg, is deze Geschubde inktzwam. Omdat ik langs een veldje kwam waar een grote groep bij elkaar stond, kon ik de hele gedaanteverwisseling die deze inktzwam (soms wel binnen een dag) ondergaat, eens op een rijtje zetten.
Van wit, geschubd en knotsvormig, naar klokvormig (de steel wordt zichtbaar). Vervolgens een inkrullende hoed, waarna er uiteindelijk een klein zwart hoedje op een hoge dunne steel overblijft, waar een zwarte, inktachtige drab vanaf komt.

Joke

Grauwe ringboleet

Vorig jaar heb ik zeldzame boleten gevonden bij lariks op de Dellen bij Heerde. Ga er nu regelmatig even kijken of er weer nieuwe te vinden zijn en vandaag was het zover. Tussen lichte hoedjes met lamellen zag ik een hoed die wat slijmerig leek en afweek van de andere hoeden. Na even rondkijken bleken er nog 2 te staan, toch maar even aan de onderkant hoed gekeken en ik zag buisjes met grove poriën: een boleet. Het gaat hier om de grauwe ringboleet zeldzaam in Nederland, groeit bij lariks.

Jenneke

Schadelijke of onschadelijke wants

20 oktober plaatste Nature Today een oproepje om uit te kijken naar een schadelijke wants, de Bruingemarmerde schildwants. Schadelijk voor fruittelers. In de herfst zoekt deze wants beschutting, onder andere in huizen.
Tijdens het verjagen van vliegen tijdens de jaarlijkse invasie Klustervliegen in ons huis, vond ik vandaag een fraaie wants in de gordijnen. Zou dat ‘m zijn ? Wij hebben ook fruitbomen! Ik maakte een foto om de details goed te kunnen bekijken, want bij bovengenoemd artikel stond duidelijk aangegeven wat de kenmerkende verschillen zijn tussen twee sterk op elkaar lijkende soorten…..
‘Onze’ wants is gelukkig niet de schadelijke, maar een gewone: de Grauwe schildwants.

Hetty

Vraag over paddenstoel

Foto 1 blijkt een paddenstoel te zijn die op zijn einde loopt. De vorm vind ik wel apart en ik dacht dat het een heel aparte paddenstoel, zo iets bijzonders had ik nog nooit gezien.
Foto 2 De paarse gordijnzwam gevonden bij kasteel Staveren. Verder heb ik bij Staveren de gele ringboleet gevonden.
Foto 3 Als je hem uitvergroot lijkt het een beetje op een koraal. Ik heb de paddenstoel niet kunnen vinden in het boek. Zijn het misschien eieren van een insect?

Cintia

Antwoord Jenneke: Die oranje bolletjes is denk ik geen paddenstoel maar een slijmzwam: rossig buiskussen.
Aanvullende informatie van Lucie laat weten dat het wel om een slijmzwam gaat, maar dan wel boomkussen.

Siamese tweeling

Afgelopen week wandelde ik in een bos in de buurt van Nunspeet. Mijn oog viel op een dubbelhoedje van een paddenstoel. Toen ik goed ging kijken bleek hij ook 2 steeltjes te hebben, maar de hoedjes waren vergroeid. Een soort siamese tweeling! Het ging om de Echte tolzwam. Deze komt voor op de humusarme zandgronden (zoals de Veluwe) bij Den.

Lucie

Slijmige spijkerzwam in de tuin

Gisteren vond ik in de tuin (onder een fijnspar) een voor mij onbekende paddenstoel. Omdat ik er met geen mogelijkheid een naam aan kon verbinden heb ik er maar eens een App op losgelaten. Het is even uitproberen, maar met een foto van wat opvallende kenmerken kwam er toch al snel een resultaat: de Slijmige spijkerzwam. Het is een vrij zeldzame paddenstoel, waarbij de vrij ver uit elkaar staande en diep aflopende lamellen opvallen. De steel is wit, onderaan geel.

Joke

Vervolg goudhoeden

Vorige week maakten Kees van Bolhuis en Jenneke Kamphuis, beiden van de paddenstoelenwerkgroep, ons erop attent dat er weer goudhoeden te vinden zijn.
Jenneke zag ze in de buurt van het Heerderstrand. Vandaag fietste ik erlangs, had ze nooit eerder gezien. Nu begrijp ik de naam, niet waarom ik ze niet eerder gezien heb. Wat groot en wat een prachtige kleur. Een gezin met kinderen dat er wandelde was helemaal enthousiast, vonden de naam geweldig en ook dat ze niet zoveel voorkomen. Even later fietste ik ze achterop en hielden ze me aan want er waren er nog meer gevonden. Wel hele kleintjes, helaas het waren zwavelkopjes. Maar er stonden ook een parelamaniet en melkzwammen. Een eyeopener voor ze, zoveel verschillende soorten op een m2.

Wietske

Gewone dwergvleermuis

Gisteren fietste ik op de Elspeterweg en zag een paar vleermuizen vliegen. Af en toe rustten ze even uit in het zonnetje op een zuidmuur van het boerderijtje. En dit alles ’s middags om een uur of twee. Volgens Frans Bosch zijn ze waarschijnlijk verstoord geweest. Misschien wel omdat de ramen en luiken schoon gemaakt zijn.
Geen bijzondere waarneming, maar wel een leuke!

Lucie

Wie kent dit dier?

Nu een keer een natuurweetnietje! Dit beestje vonden we op de drempel van ons huis. Is heel klein, ca 4 cm lang, hield zich dood, maar verdween later tussen dorre bladeren. Wij hebben geen vijver in de tuin. Wie weet er een naam aan te geven?

Hetty

Het antwoord kwam uit Zeist. Marijke zag dat het de kleine watersalamander is.

Meriansborstel

Vrijdag hadden we met de werkgroep paddenstoelen al veel soorten in landgoed Majuba te Epe gevonden. Zondag was het met de familie weer genieten daar en kroop deze prachtige rups van de  Meriansborstel door het gras. De nachtvlinder is grauw en bruin, de rups heel bijzonder.

Herman

Goudhoeden

Voor degenen die geïnteresseerd zijn; er staan een paar prachtige Goudhoeden. Aan het einde van de Bijsterbosweg bij de ingang naar het Sprengenbos in Epe.
Ik had ze nooit eerder gezien, dus voor mij redelijk uniek.

Kees

Paddenstoelen Hertenkampsweg

Hier nog een paar foto’s van gisteren, geen spectaculaire zeldzaamheden, maar gewoon foto’s van mooie paddenstoelen in een mooi gebied. Het was overigens een tijd geleden dat ik in dit gedeelte van het kroondomein was geweest. 
Om te beginnen Stereum hirsutum, Gele korstzwam volop aanwezig op het vele dode hout. Dat geldt ook voor de volgende foto het Ruig elfenbankje. Foto 3 en 4 een soort die aanvankelijk voor wat hoofdbrekens zorgde, maar uiteindelijk als Gymnopilus junonius, Prachtvlamhoed op naam is gebracht. Voor degenen die nog Gewone zwavelkoppen (laatste foto) nodig hebben, ze kunnen gratis worden afgehaald bij de Hertenkampsweg. Foto 5: we gaan voor de Heksenboleet en van foto 6 hoef ik de naam niet te noemen, maar ik kon het niet laten om toch maar weer een foto te maken.

Henk

Vossenbroek en meer

Zondag zag ik in het Vossenbroek op het grote (stoppel)veld vlakbij de slagboom waar wij meestal de excursies beginnen, 10 exemplaren van de Kleine parelmoervlinder, Issoria lathonia (foto 1). Aangezien ik daar maar een klein stukje heb gelopen moeten er in werkelijkheid wel een veelvoud van dit aantal hebben rondgefladderd.
Even terug in de tijd, op 5 september zag ik op de Tondense en Empese heide minstens 25 exemplaren van Oedipoda caerulescens oftewel Blauwvleugelsprinkhaan (foto 2 en 3). Ik had ze op deze locatie al eerder gezien en was dus benieuwd of deze fraaie en zeldzame sprinkhanen er nog steeds te vinden waren. Gelukkig wel dus. Dan de volgende twee foto’s (4 en 5), ook wat verder van huis genomen, het Klein vliegend hert op 2 augustus gefotografeerd in Landgoed Amelisweerd bij Utrecht. De volgende twee foto’s (6 en 7) weer in eigen tuin of liever gezegd in eigen schuur, het is Spondylis buprestoides, een  Wortelboktor. Het is een vrij brede, plompe vertegenwoordiger van de Boktorrenfamilie, waarvan er ca. 90 in Nederland voorkomen. Wortelboktor een soort die vooral in het oostelijk deel van ons land wordt aangetroffen.
Verder nog een foto (8) van één van de zomervlinders, een spanner met de naam Geometra papillionaria, de Zomervlinder, het is een soort die verspreid over het hele land voorkomt, maar in mijn bescheiden tuin in Apeldoorn had ik deze vlinder nooit eerder gezien. Op de verspreidingskaart zag ik trouwens ook geen meldingen uit Apeldoorn, het vak van Epe was wel positief ingekleurd. Tot slot nog een foto (9) van een andere boktor, ook een nieuwe soort voor mij, maar dan bij de Motketel in Niersen. Het is Strangalia attenuata, Slanke smalboktor. Deze soort komt vrijwel uitsluitend voor in de provincie Noord-Brabant met slechts een enkele waarneming in Gelderland en/of Overijssel.

Henk

Appelboom kaaszwam

Tijdens een bomenexcursie in Apeldoorn, zagen we een bijzondere zwam in een 180 jaar oude Zilveresdoorn, in het Prinsenpark.
Thuis ging ik aan de slag met de foto’s en gaf deze door aan Waarneming.nl. Daar kreeg ik door dat het 100% de Appelboom kaaszwam was. Oké, leuk dacht ik, even in het boek nakijken. Dat werd een hele zoektocht. In de meeste gangbare paddenstoelboeken werd de Appelboom kaaszwam niet vermeld. Ik heb een 3 delige serie van de Ecologische atlas van paddenstoelen in Drenthe en daar vond ik hem. Het is een zeldzame soort, die vroeger in hoogstamfruit-appel-bomen voorkwam. Die zijn veel gerooid en nu is het dus een zeldzame verschijning, die ook wel in andere loofbomen voorkomt. Voor de bevestiging dat het wel deze soort is, is Ruud Knol ook nog wezen kijken; vond het heel aannemelijk en Pauline kijkt de sporen voor mij na.
Wel grappig, dat je gewoon in een stadspark, waar kinderen spelen en honden worden uitgelaten, zo’n bijzondere soort tegenkomt!

Carolien

Vossenbroek

Afgelopen zondag 13 september weer eens een bezoek gebracht aan het Vossenbroek. Het weer werkte mee dus er was weer heel wat te zien. Meer als ik eigenlijk had verwacht. Gelijk bij aankomst zag ik een stuk of 10 exemplaren van Sympecma fusca, Bruine winterjuffer. Nog even en ze gaan zich opmaken voor de overwintering en dan duurt het tot ongeveer februari voor we ze weer te zien krijgen. Op een braamstruik zaten meerdere exemplaren van de Gewone roofvlieg, Tolmerus atricapillus van het zonnetje te genieten, hoewel genieten? ik weet niet of insecten dat ook kunnen of doen. Zo in de herfst zijn er nog redelijk veel langpootmuggen te zien de meest voorkomende was Tipula paludosa, Weidelangpootmug waarvan ik er zeker twintig heb gezien. Op vallend was het grote aantal Moerassprinkhanen, Stethophyma grossum ik heb er zeker tussen de 100 en 200 gezien en misschien is mijn schatting nog wel (veel) te laag. Ik zag ze met name op het grote open stuk aan de zuidkant van de het beboste gedeelte in de omgeving van de daar aangelegde kikkerpoel. Verder nog meerdere exemplaren van een kleine cicade Philaenus spumarius voor de meeste beter bekend als het Schuim- of Spuugbeestje. De nimfen/larven leven in een soort trosje van natte luchtbelletjes die onopvallend tussen de planten hangen. Het beschermt ze tegen uitdroging, maar misschien ook wel tegen belagers. Als laatste in deze mail nog een foto van de Groene rietcicade, Cicadella viridis weliswaar een heel gewone soort, maar ook dit is van dichtbij gezien weer een heel mooi beestje.

Henk

Kleine parelmoervlinder

In de tuin bij Hetty komt van alles langs.

Kroondomeinen

Dit was voor dit jaar weer ons laatste fietstochtje in de Kroondomeinen. Deze zijn van 15 september tot 25 december gesloten voor het publiek.
Helaas, kunnen we dus varkens, vossen, herten en reeën even niet zien.

Lucie

Heivlinder

Nog een foto, van vandaag op de Hoog-Buurlose hei. Zoekplaatje!
Hetty

Zuidelijke oeverlibel

De zuidelijke oeverlibel is in ons land een zeldzame verschijning. Omdat het mij opviel dat hij aan de grote kant was heb ik er een foto van gemaakt. Thuis op de computer was goed te zien dat de celstructuren op de vleugels overeen komen met de kenmerken voor determinatie van de soort. Vrouwtjes zijn meestal bruin berijpt en hebben een dunne lengtestreep met aan weerszijden een zwarte stip op elk segment.
Gerard

Bruin blauwtje

Vanmiddag op de Woesterberg dit verse exemplaar Bruin Blauwtje; een soort die hier niet veel voorkomt.

Hetty

Naam gezocht

Deze foto werd opgestuurd met de vraag of het een Gevlekte witsnuitlibel is. Een van de leden dacht aan een Beekoeverlibel.
Wie kan hem op naam brengen?