Inventarisatierapport de Nijensteen 2005
In 2005 en aanvullend in 2006 zijn door leden van de KNNV afdeling Epe en Heerde inventarisaties verricht op de eigendommen van d.o.b. foundation te Veessen. In dit rapport komen meerdere aspecten aan bod, vanwege diverse bijdragen van de leden, de Heerder Historische Vereniging, voormalige bewoners van boerderij De Nijensteen, de beheerder en
eigenaren van De Nijensteen. In dit rapport wordt ook veel aandacht besteed aan de plannen die de eigenaren hebben. Medewerkers van het waterschap Veluwe hebben een bijdrage geleverd over de waterberging die is gerealiseerd in dit gebied. Interessant is ook de bijdrage die is opgenomen over de moestuin, omdat de groenten gebruikt worden voor gasten en medewerkers van d.o.b. foundation.
In de hoofdstukken die de inventarisaties beschrijven zijn interessante gegevens opgenomen over de soorten die op De Nijensteen aanwezig zijn. In totaal zijn 127 soorten paddenstoelen gedetermineerd, waaronder een aantal vrij zeldzame soorten, waarvan 16 soorten op de Rode Lijst staan. Van de hogere planten zijn 287 soorten gevonden; opvallend was de aanwezigheid van Kleverige ogentroost die gevonden werd in het met
graszaad ingezaaide deel van de waterberging. Interessant is ook de aanwezigheid van Waterviolier in één van de slootjes ten noorden van de Nijensteen. Deze plantensoort is een belangrijke kwelindicator.
Het parkbos ter hoogte van de IJsseldijk heeft in Heerde een bijzondere betekenis, aangezien hier soorten aanwezig zijn die elders in Heerde niet voorkomen, zoals een Cappadocische esdoorn, Italiaanse els, Kastanjeblad eik en Zwarte noot.
Er zijn acht soorten slakken gevonden op De Nijensteen. Aangezien er niet uitputtend naar slakken is gezocht, bestaat het idee dat er meer soorten voorkomen. Van de dagvlinders zijn 14 soorten gevonden, wat voor dit gebied wel het maximum is. De Nijensteen is nog vrij open en er is voor dagvlinders niet zoveel beschutting. Naast de dagvlinders zijn van de groep insecten 9 soorten libellen gevonden en 4 soorten hommels. Opvallend was de hoge dichtheid van Steenhommels in de percelen die in 2005 waren ingezaaid met Phacalia.
In opdracht van het Waterschap Veluwe is een vissenonderzoek uitgevoerd in de Terwoldsche Wetering. Er bleek een gevarieerde vispopulatie aanwezig te zijn. In totaal zijn 12 verschillende vissoorten aangetroffen, waaronder drie beschermde soorten: Bermpje, Bittervoorn (tevens Rode Lijst) en Kleine modderkruiper. De amfibieën zijn onvoldoende systematisch onderzocht; enkele algemene soorten komen voor.
Aan de inventarisatie van vogels is de meeste tijd besteed, omdat dit ook het
oorspronkelijke doel van de inventarisaties betrof. Er zijn niet minder dan 25 veldbezoeken gehouden voor de inventarisatie van vogels. In totaal zijn 141 vogelsoorten waargenomen, waarvan inclusief de directe omgeving 75 soorten als broedvogel zijn genoteerd. Van de 141 soorten waargenomen vogelsoorten zijn van de 78 soorten die op de Rode Lijst staan,
37 soorten op De Nijensteen en directe omgeving waargenomen.
Op de Nijensteen zijn vijf soorten vleermuizen waargenomen, waarvan de Watervleermuis bij de waterberging is aangetroffen. Via onderzoek aan braakballen van Kerkuil en Bosuil zijn de muizensoorten gedetermineerd. Er zijn vijf soorten muizen gedetermineerd, waarvan mag worden aangenomen dat deze op De Nijensteen of directe omgeving voorkomen.
Bijzonder was de aanwezigheid van een Wild zwijn eind oktober 2005 in de
perenboomgaard.
Het rapport wordt afgesloten met aanbevelingen voor het natuurbeheer en adviezen voor soortgerichte maatregelen. De KNNV ziet veel mogelijkheden voor natuurbeheer op De Nijensteen, ook in combinatie met waterberging en denkt ook dat de uitvoering van maatregelen past in de filosofie van d.o.b. foundation.
Het laatste hoofdstuk van het rapport wordt besloten met een voorstel voor monitoring. De KNNV vindt het erg belangrijk dat vervolgonderzoek en monitoring voor De Nijensteen wordt uitgevoerd, voor de evaluatie van de doelrealisatie van Stichting De Nijensteen, als eigenaar van De Nijensteen.