Zaterdag 27 mei 2017. Voorbereiding en start bouw van de oven.
Deze dag zijn de materialen die nodig zijn voor het project, verzameld en is een begin gemaakt met de bouw van de oven. Op de foto’s kun je het verloop zien De hele activiteit nam ca. 4 uur in beslag met 9 deelnemers.
– Om de oven te stoken moet houtskool niet te groot of te klein zijn. De gekochte houtkool wordt hier klein gehakt en in een zak gedaan.
– Het leem is eerder verzameld en is in bakken vervoerd. Het wordt gemengd met gehakseld stro en water en wordt met gemengd met voetenwerk.
Vervolgens worden met de hand “broodjes”gevormd waarmee de ovenwand laagsgewijs wordt opgebouwd.
– Dan wordt er een begin gemaakt met de oven. Eerst een plek vrijmaken en een laag leem op de grond met de opbouw met broodjes. Een rond stuk hout gaat de ingang vormen. Deze wordt later verwijderd.
– Ron heeft thuis tuyères gemaakt waar blaasbalgen op worden aangesloten. Die gaan later lucht brengen in het vuur. Diverse broodjes worden gemaakt om de lagen te maken.
– Bij de opbouw wordt de wand bijgesmeerd en afgewerkt. Eindresultaat van dag 1.
– Naast de bouw van de oven moeten de klapperstenen worden voorbereid. Dit om al een deel van de zuurstof uit de stenen te halen en de organische stof te verwijderen. Ook worden ze daarvan bros wat het op maat hakken vergemakkelijkt. Hiervoor wordt een vuur gemaakt en worden de stenen na verloop van tijd weer uit het vuur gehaald.
– De eerste bouwdag zit er op. Over 2 weken gaan we verder met het afbouwen van de oven, het branden (voorbereiden) van de klapperstenen op het houtvuur en het klaarmaken van het geheel voor het stoken zelf om ijzer te winnen.
Donderdag 8 juni 2017. Leem winnen.
Omdat de hoeveelheid leem nog ontoereikend was, is er wat extra leem opgehaald bij de vindplaats.
Zaterdag 10 juni 2017. Afbouwen oven en alles gereed maken voor het stoken.
Op de tweede bouwdag wordt de oven afgebouwd en wordt de rest van de klapperstenen geroost. Hier de beelden. De kleur van de klapperstenen wordt rood na het roosten.
Zaterdag 1 juli 2017. IJzerwinnen
Op deze dag heeft de werkgroep geologie & landschap het sluitstuk van haar ijzerwinningsproject bereikt. Het was meteen het spannendste moment van alle voorgaande activiteiten als klappersteen verzamelen, leem winnen, houtskool hakken, klappersteen roosten, een leemoven bouwen. Deze dag is de oven gestookt en laag voor laag gevuld met klappersteen en houtskool. Na een tijdje vloeide er af en toe een gloeiende stroom slak uit. In de oven blijft dan een brok ‘wolf’ over, een soort ruw ijzer waaruit ijzer kan worden gesmeed. Om de wolf eruit te halen wordt de oven afgebroken.
Hier enkele beelden van deze dag waar een grote belangstelling voor was. Meer dan 100 bezoekers hebben een deel van de dag kunnen meemaken.
Janneke Zuyderwyk heeft een verslag gemaakt van de techniek, bevindingen en het tijdpad van de actie. Het is hier te lezen.
